Rodzaje napędu w samochodach – jak wybrać najlepszy?

Zadaniem napędu jest przeniesienie siły napędowej z silnika na koła. Bez układu napędowego jazda nie byłaby możliwa, ponieważ energia wytwarzana przez silnik sama w sobie nie poruszy pojazdu. Potrzebuje on pewnych elementów, które ją przetworzą. Należą do nich m.in. koło zamachowe, skrzynia biegów, sprzęgło, mechanizm różnicowy, wał napędowy oraz piasta koła.

W samochodach spotykane są trzy rodzaje napędu:

• FWD (napęd na przód);
• RWD (napęd na tył);
• napęd na 4 koła.

Każde z tych rozwiązań ma niewątpliwie swoje wady i zalety, ale ostateczny wybór pomiędzy dostępnymi rodzajami napędu powinien być przemyślany i uzależniony od potrzeb użytkownika pojazdu. Zapoznaj się z zastosowaniami poszczególnych typów.

1. FWD, czyli napęd na przód
2. RWD, czyli napęd na tył
3. Napęd na 4 koła
4. Jak mądrze wybrać napęd odpowiedni dla siebie?

FWD (ang. Front Wheel Drive) to napęd na przednie koła. Spośród wszystkich rodzajów napędu stanowi rozwiązanie najczęściej pojawiające się w samochodach przeznaczonych do codziennej jazdy.

Napęd na przednie koła, jak sama nazwa wskazuje, wykorzystuje przednią oś pojazdu do ciągnięcia go „za sobą”.

W napędzie na przednie koła cięższa część pojazdu przypada właśnie na przednią oś. Wykorzystanie napędu FWD sprawia, że samochód lepiej radzi sobie z poruszaniem się po mokrej lub ośnieżonej nawierzchni i jest odporniejszy na boczne podmuchy wiatru niż auta z innego typu napędem.

Mechanizm wykorzystywany w napędzie na przód zamontowany jest pod przednią maską. Brak dodatkowych elementów sprawia, że pasażerowie tylnej kanapy cieszą się większą ilością miejsca na nogi. Producenci samochodów często wykorzystują napęd na przednie koła, bo pozwala to na zwiększenie powierzchni bagażnika.

Ze względu na mniejszą stabilność przednich kół podczas hamowania i przyspieszania napęd FWD często idzie w parze z systemem kontroli trakcji (obejmującym przednią oś pojazdu). Zastosowanie tego systemu zwiększa bezpieczeństwo poruszania się samochodem z napędem na przód.

Dla kogo?

Wśród wszystkich rodzajów napęd na przednie koła jest najczęściej stosowany przez producentów samochodów. Dzieje się tak, ponieważ FWD to najprostsza dostępna konstrukcja tego typu. Wpływa to na koszt produkcji, a także cenę auta. Pojazdy z napędem na przód są zazwyczaj tańsze niż samochody z innymi rodzajami napędu.

Napęd na przód najczęściej stosowany jest w kompaktowych miejskich samochodach o małej lub średniej mocy. Często to rozwiązanie wybierają rodziny poruszające się między domem a pracą lub szkołą. Auta z tym napędem sprawdzają się głównie na drogach utwardzonych, dlatego wybierając się poza miasto, warto mieć na uwadze jego ograniczenia.

Zalety:

• więcej miejsca dla pasażerów tylnej kanapy;
• prostsza konstrukcja wpływa na niższą cenę zakupu i eksploatacji.

Wady:

• mniejsza stabilność podczas hamowania i przyspieszania;
• trudniejsza jazda po śliskiej nawierzchni przy większym obciążeniu auta.

W przypadku zastosowania w samochodzie napędu RWD (ang. Rear Wheel Drive) auto jest „popychane” przez tylne koła. Rozwiązanie to pozwala na równomierne rozdzielenie zadań pomiędzy przednią i tylną oś, ponieważ w napędzie na tył przednie koła służą tylko do skręcania.

Napęd na tył ma nieco bardziej skomplikowaną budowę niż napęd FWR, jest też cięższy. Silnik może znajdować się z przodu pod maską, centralnie lub z tyłu pojazdu. Większe obciążenie tylnej części pojazdu ogranicza nieco możliwość poślizgu, na które samochód z napędem na tył jest zdecydowanie bardziej narażony.

Aby zwiększyć bezpieczeństwo aut wykorzystujących napęd RWD, często montuje się w nich przekładnie różnicowe na tylną oś. Powszechnie stosowanym rozwiązaniem jest też system kontroli trakcji.

Dla kogo?

Samochody z napędem na tył są opcją dla osób lubiących dynamiczną jazdę. Zazwyczaj napęd ten jest zestawiany z silnikiem o dużej mocy, co pozwala na efektowną i pełną wrażeń jazdę. Napęd RWD stosowany jest w samochodach luksusowych, takich jak BMW, Jaguar, Aston Martin czy Porsche, a także w sportowych modelach innych marek.

Poza samochodami wyścigowymi oraz tymi o sportowym charakterze napęd na tył jest normą w pojazdach ciężarowych i dostawczych.

Zalety:

• skuteczniejsze hamowanie;
• większa stabilność podczas przyspieszania.

Wady:

• mniej miejsca dla pasażerów tylnej kanapy;
• problematyczne w trudnych warunkach pogodowych.

W trudnym terenie napędy RWD oraz FWR czasami niestety zawodzą. Nierówne drogi, pełne dziur i kolein, w dodatku wypełnione wodą i błotem, dla tradycyjnych aut mogą się okazać trudnością nie do pokonania.

Do jazdy w wymagającym terenie wykorzystuje się samochody wyposażone w napęd na 4 koła, co znacznie zmniejsza prawdopodobieństwo utknięcia na bezdrożach i niestabilnym podłożu. Auta te łączą w sobie silnik o dużej mocy z wysokim momentem obrotowym.

Stosowanie napędu na 4 koła jest także coraz popularniejszym rozwiązaniem w samochodach osobowych wykorzystywanych na co dzień do jazdy w normalnych warunkach. Napęd na 4 koła zwiększa stabilność jazdy. Zapobiega poślizgom i utracie przyczepności jednej z osi, co wpływa na bezpieczeństwo i komfort poruszania się po drogach.

Autami, które wykorzystują tę technologię, są SUV-y, czyli samochody użytkowe do poruszania się po mieście, a jednocześnie umożliwiające zjechanie na drogi nieutwardzone. Korzyści płynące z wygody poruszania się samochodem z napędem na 4 koła wiążą się niestety także z pewnymi minusami, do których należy m.in. wysoka cena eksploatacji pojazdu.

Wybierając to rozwiązanie, trzeba liczyć się z wyższym spalaniem. Minusem napędu na 4 koła jest także stabilność na zakrętach i podczas jazdy z dużą prędkością. Zaniża ją nieco większa wysokość auta. Producenci próbują równoważyć ten problem poprzez wzmocnienie zawieszenia, co skutkuje uczuciem trochę sztywniejszej jazdy.

Aby wybrać odpowiedni samochód, należy zdać sobie sprawę z tego, że pojazdy oferujące napęd na 4 koła można podzielić na dwa rodzaje. Pierwsza grupa to napęd 4WD. W przypadku tej opcji kierowca sam jest odpowiedzialny za uruchamianie napędu na 4 koła lub jego wyłączanie.

W przypadku tego mechanizmu powinno się pamiętać, że gdy znajdujemy się na drodze utwardzonej, na której nie ma potrzeby stosowania napędu na obie osie, należy korzystać z napędu na tył.

AWD to bardziej skomplikowana technologia, w której za odpowiednie rozłożenie napędu odpowiada elektronika. W tym przypadku napęd na 4 koła uruchomiony jest permanentnie, ale o jego sile wykorzystywanej przez poszczególne koła decyduje system elektroniczny, analizujący ich aktualną przyczepność. Stanowi to rozwiązanie niezwykle optymalne i wygodne.

Auta wykorzystujące napęd na 4 koła wymagają także większej skrupulatności w doborze i dbaniu o opony. Przede wszystkim należy unikać używania opon innych marek, ponieważ mogą one różnić się średnicą, mimo takiego samego rozmiaru. Nawet jeśli po zmierzeniu ich średnica okaże się taka sama, osiągi opon poszczególnych marek nadal mogą być różne.

Złe dobranie opon może skutkować niepotrzebnym przełączaniem napędu w autach z dołączanym napędem drugiej osi, co z kolei doprowadzi do szybszego zużycia lub uszkodzenia układu. W przypadku niektórych samochodów wyposażonych w dodatkowe zabezpieczenia uruchomienie napędu na 4 koła może się okazać nawet niemożliwe.

W samochodach z napędem na 4 koła typu AWD, gdzie obciążenie poszczególnych kół jest sterowane elektronicznie, nieodpowiednie opony mogą skutkować przegrzaniem się międzyosiowego mechanizmu różnicowego, a w efekcie uszkodzeniem sprzęgieł i uszczelnień.

Niezmiernie ważne jest także regularne sprawdzanie poziomu ciśnienia w oponach. Jeśli jest on nieodpowiedni, upośledza pracę układu napędowego i pogarsza komfort jazdy. Przyczynia się także do nierównomiernego zużywania się opon.

Dla kogo?

Samochody z napędem na cztery koła pierwotnie były pojazdami użytkowymi. Często stosowane są w miejscach, po których niemożliwe byłoby skuteczne poruszanie się autami wykorzystującymi inne rodzaje napędu (np. na placach budowy).

Auta z napędem na 4 koła wykorzystywane są też przez osoby i służby pracujące w trudnym terenie, np. przez leśników, pracowników zajmujących się wycinką drzew czy służby ratownicze dbające o bezpieczeństwo ludzi nad morzem lub w górach.

Na zakup pojazdu z napędem na 4 koła decydują się także osoby mieszkające w pewnej odległości od utwardzonych dróg, gdzie w przypadku złej pogody (lub zimą) dojazd jest utrudniony. Popularne też staje się podróżowanie poza utartymi szlakami, dlatego zwolennicy biwakowania na „dzikich” polach namiotowych doceniają auta niezawodne w terenie.

Zalety:

• niezawodne w trudnym terenie;
• większe bezpieczeństwo jazdy zwłaszcza na śliskich nawierzchniach.

Wady:

• większe zużycie paliwa;
• skomplikowany mechanizm generuje większe koszty napraw.

Wybierając napęd do samochodu, warto zastanowić się, jakie są Twoje potrzeby i do czego auto będzie Ci służyć. Jeśli potrzebujesz pojazdu do codziennego pokonywanie niedużego dystansu między domem a pracą, ekonomiczne rozwiązanie to wybranie pojazdu z napędem na przód.

Wybór ten będzie także odpowiedni dla osób poruszających się głównie po mieście, na dłuższe wyjazdy wybierających się głównie podczas dorocznego wypadu wakacyjnego, w trakcie którego poruszają się po utwardzonych i łatwo dostępnych trasach.

Dla osób pokonujących duże odległości i potrzebujących większej mocy dobrą opcją może okazać się napęd na tył. RWD powinny rozważyć też osoby kupujące auto, które ma posłużyć jako pojazd dostawczy. Jeśli natomiast często poruszasz się w trudnym terenie i potrzebujesz samochodu, który Cię nie zawiedzie, warto przemyśleć zakup modelu z napędem na 4 koła.

Analizując zalety poszczególnych rozwiązań, powinno się także zwrócić uwagę na ich wady i ograniczenia. Kupując dość drogie w utrzymaniu auto z napędem na 4 koła, musisz mieć na uwadze takie aspekty jak większe spalanie czy koszt opon, które trzeba starannie dobierać w tego typu rozwiązaniu.

Auto sportowe z napędem na tył, w przypadku gdy często przewozisz pasażerów na tylnej kanapie, może nie być najlepszym rozwiązaniem, ponieważ negatywnie wpłynie na wygodę przewożonych osób.

Jeśli nie masz wystarczającej wiedzy lub doświadczenia z różnymi rodzajami napędów, warto skorzystać z pomocy specjalistów. Pomogą Ci oni przeanalizować Twoje potrzeby i dobrać odpowiednie rozwiązania. Poradę oraz samochody ze wszystkimi wymienionymi rodzajami napędu znajdziesz w sklepie internetowym Autohero.